Zum Inhalt springen

ვეფხისტყაოსანი

El caballero en la piel de tigre


Example - example-example63-production კალიგრაფიული შრიფტი / Fuente caligráfica

პროლოგი

PRÓLOGO

რომელმან შექმნა სამყარო, ძალითა მით ძლიერითა
ზეგარდმო არსნი სულითა ყვნა ზეცით მონაბერითა,
ჩვენ, კაცთა, მოგვცა ქვეყანა, გვაქვს უთვალავი ფერითა,
მისგან არს ყოვლი ხელმწიფე სახითა მის მიერითა.

ჰე ღმერთო ერთო, შენ შეჰქმენ სახე ყოვლისა ტანისა,
შენ დამიფარე, ძლევა მეც დათრგუნვად მის სატანისა,
მომეც მიჯნურთა სურვილი, სიკვდიდმდე გასატანისა,
ცოდვათა შემსუბუქება, მუნ თანა წასატანისა.

ვის შვენის, – ლომსა, – ხმარება შუბისა, ფარ-შემშერისა,
მეფისა მზის თამარისა, ღაწვ-ბალახშ, თმა-გიშერისა,
მას, არა ვისი შევჰკადრო შესხმა ხოტბისა შერისა?
მისთა მჭვრეტელთა ყანდისა მირთმა ხამს, მართ მიშერისა.

თამარს ვაქებდეთ მეფესა სისხლისა ცრემლ-დათხეული,
ვთქვენი ქებანი ვისნი მე არ-ავად გამორჩეული.
მელნად ვიხმარე გიშრის ტბა და კალმად მე ნა რხეული,
ვინცა ისმინოს, დაესვას ლახვარი გულსა ხეული.

მიბრძანეს მათად საქებრად თქმა ლექსებისა ტკბილისა,
ქება წარბთა და წამწამთა, თმათა და ბაგე-კბილისა,
ბროლ-ბადახშისა თლილისა, მის მიჯრით მიწყობილისა.
გასტეხს ქვასაცა მაგარსა გვრდემლი ტყვიისა ლბილისა.

აწ ენა მინდა გამოთქმად, გული და ხელოვანება, –
ძალი მომეც და შეწევნა შენგნით მაქვს, მივსცე გონება;
მით შევეწივნეთ ტარიელს, ტურფადცა უნდა ხსენება,
მათ სამთა გმირთა მნათობთა სჭირს ერთმანერთის მონება.

მო, დავსხდეთ, ტარიელისთვის ცრემლი გვდის შეუშრობილი;
მისებრი მართ დაბადებით ვინმცა ყოფილა შობილი!
დავჯე, რუსთველმან გავლექსე, მისთვის გულს ლახვარ-სობილი,
აქამდის ამბვად ნათქვამი, აწ მარგალიტი წყობილი.

Aquel que creó el Universo con su poder y su fuerza
y que con un soplo del cielo animó a todos los seres aquí abajo,
nos dio a los hombres el mundo de infinita variedad que poseemos.
Sólo por Él existen los reyes, que han sido formados a su imagen.

Dios único, Creador que das forma a todos los cuerpos,
protégeme, otórgame la fuerza para aplastar a Satanás;
concédeme un corazón de amante, cautivo del amor hasta la muerte
aligera el peso de los pecados que me iré llevando al más allá.

Canto al león que adornan lanza, espada y escudo, al sol,
al guardián de Tamar de mejillas de rubí, de torrenciales cabellos de azabache;
donde nada la mirada indiscreta, no sé si puedo elevar mis alabanzas
a aquella cuya visión es más dulce que la miel más exquisita.

Canto a Tamar, rey soberano de mis lágrimas sangrantes.
Para ella entono mis odas; soy digno de esta gracia.
Mi tinta es un lago de azabache y mi pluma un cristal vibrante.
Que una lanza atraviese el corazón de quien me oye.

Mi misión es cantar en su honor ritmos llenos de dulzura,
alabar los cabellos, los labios de gema, la boca, las pestañas,
la hilera cristalina de los dientes, perlas talladas de atractivo exquisito.
No ha piedra tan dura que el dulce torno de plomo no quiebre.

Para elevar ahora mis palabras con arte y con valor,
otórgame Tú la fuerza, fecunda mi inteligencia,
a fin de honrar a Tariel, cuya memoria hemos de servir tiernamente,
y a los tres caballeros rutilantes como estrellas, inseparables en su amistad.

Vamos, venid los que habéis nacido para el mismo destino
y derramáis lágrimas sin fin por el amor de Tariel.
Yo, el de Rustavi, con el corazón atravesado por una lanza, escribí este poema
que antes era sólo una fábula y ahora es como collares de perlas.

ვეფხისტყაოსანი

El caballero en la piel de tigre


Example - example-example63-production კალიგრაფიული შრიფტი / Fuente caligráfica

მე, რუსთველი ხელობითა, ვიქმ საქმესა ამა დარი:
ვის ჰმორჩილობს ჯარი სპათა, მისთვის ვხელობ, მისთვის მკვდარი;
დავუძლურდი, მიჯნურთათვის კვლა წამალი არსით არი,
ანუ მომცეს განკურნება, ანუ მიწა მე სამარი.

ესე ამბავი სპარსული, ქართულად ნათარგმანები,
ვით მარგალიტი ობოლი, ხელით-ხელ საგოგმანები,
ვპოვე და ლექსად გარდავთქვი, საქმე ვქმენ საჭოჭმანები,
ჩემმან ხელ-მქმნელმან დამმართოს ლაღმან და ლამაზმან ნები.

თვალთა, მისგან უნათლოთა, ენატრამცა ახლად ჩენა;
აჰა, გული გამიჯნურდა, მიჰხვდომია ველთა რბენა!
მიაჯეთ ვინ, ხორცთა დაწვა კმარის, მისცეს სულთა ლხენა.
სამთა ფერთა საქებელთა ლამის ლექსთა უნდა ვლენა.

რაცა ვის რა ბედმან მისცეს, დასჯერდეს და მას უბნობდეს:
მუშა მიწყივ მუშაკობდეს, მეომარი გულოვნობდეს;
კვლა მიჯნურსა მიჯნურობა უყვარდეს და გამოსცნობდეს,
არცა ვისგან დაიწუნოს, არცა სხვასა უწუნობდეს.

შაირობა პირველადვე სიბრძნისაა ერთი დარგი,
– საღმრთო, საღმრთოდ გასაგონი, მსმენელთათვის დიდი მარგი,
კვლა აქაცა ეამების, ვინცა ისმენს კაცი ვარგი;
გრძელი სიტყვა მოკლედ ითქმის, შაირია ამად კარგი.

ვითა ცხენსა შარა გრძელი და გამოსცდის დიდი რბევა,
მობურთალსა – მოედანი, მართლად ცემა, მარჯვედ ქნევა,
მართ აგრევე მელექსესა – საუბართა ტკბილთა ფრქვევა.
რა მისჭირდეს საუბარი და დაუწყოს ლექსმან ლევა,

მაშინღა ნახეთ მელექსე და მისი მოშაირობა,
რა ვეღარ მიჰხვდეს ქართულსა, დაუწყოს ლექსმან ძვირობა,
არ შეამოკლოს ქართული, არა ქმნას სიტყვა-მცირობა,
ხელ-მარჯვედ სცემდეს ჩოგანსა, იხმაროს დიდი გმირობა.

Yo, el de Rustavi, he creado esta obra con mi arte.
Pierdo la razón y la vida por la que conduce los ejércitos.
Por ella estoy herido de amor, y no hay remedio para mis males;
que ella me ofrezca un bálsamo, o la tierra, una tumba.

Esta leyenda persa que cuento en lengua georgiana,
nuestros descendientes la trasmitirán de mano en mano como una joya.
Yo la encontré, la hice versos; mi obra es digna de elogio.
La que encanta mis sentidos, altiva y bella, me impulsó a hacerlo.

Mis ojos que se ciegan ante su luz, desearían volver a verla.
Mi corazón enloquece de amor y mi destino es vagar por bosques y valles.
¿Quién rezará por mí? Que se abrase mi cuerpo es suficiente, dame la salvación del alma.
Que las tres voces que forman el coro se estrechen para entonar el canto.

Cada hombre se debe al destino que le toca en suerte,
el guerrero al combate, el obrero a su obra;
que el amante busque el amor y reconozca su rostro;
que no juzgue jamás al prójimo, y él tampoco será juzgado.

La poesía es desde siempre parte de la Sabiduría,
divina, hecha para los dioses, benéfica para quien la escucha;
también aquí abajo su canto es delicia poderosa para el hombre digno.
La grandeza del poeta es decir con poco lo que es mucho.

Como el caballo de raza se prueba en la larga carrera,
y el golpe atinado y preciso en la pelota revelan al buen jugador,
así la media del poeta es el canto sostenido en la largo poema,
la voz recobrada cuando el verbo se fatiga y el verso no se alcanza.

Contemplad ahora al poeta, y así veréis su talento y su arte.
Cuando el verso se le escapa y no puede encontrar las palabras,
no empobrecerá su lengua georgiana, ni la hará crecer mezquina en palabras;
rasgará con destreza su laúd, y mostrará su talento.

ვეფხისტყაოსანი

El caballero en la piel de tigre


Example - example-example63-production კალიგრაფიული შრიფტი / Fuente caligráfica

მოშაირე არა ჰქვიან, თუ ვინმე თქვას ერთი, ორი;
თავი ყოლა ნუ ჰგონია მელექსეთა კარგთა სწორი;
განაღა თქვას ერთი, ორი, უმსგავსო და შორი-შორი,
მაგრა იტყვის: ” ჩემი სჯობსო”, უცილობლობს ვითა ჯორი.

მეორე ლექსი ცოტაი, ნაწილი მოშაირეთა,
არ ძალ-უც სრულ-ქმნა სიტყვათა, გულისა გასაგმირეთა,
ვამსგავსე მშვილდი ბედითი ყმაწვილთა მონადირეთა:
დიდსა ვერ მოჰკლვენ, ხელად აქვს ხოცა ნადირთა მცირეთა.

მესამე ლექსი კარგი არს სანადიმოდ, სამღერელად,
სააშიკოდ, სალაღობოდ, ამხანაგთა სათრეველად;
ჩვენ მათიცა გვეამების, რაცა ოდენ თქვან ნათელად.
მოშაირე არა ჰქვიან, ვერას იტყვის ვინცა გრძელად.

ხამს, მელექსე ნაჭირვებსა მისსა ცუდად არ აბრკმობდეს,
ერთი უჩნდეს სამიჯნურო, ერთსა ვისმე აშიკობდეს,
ყოვლსა მისთვის ხელოვნობდეს, მას აქებდეს, მას ამკობდეს,
მისგან კიდე ნურა უნდა, მისთვის ენა მუსიკობდეს.

ჩემი აწ ცანით ყოველმან, მას ვაქებ, ვინცა მიქია;
ესე მიჩს დიდად სახელად, არ თავი გამიქიქია!
იგია ჩემი სიცოცხლე, უწყალო ვითა ჯიქია;
მისი სახელი შეფარვით ქვემორე მითქვამს, მიქია.

ვთქვა მიჯნურობა პირველი და ტომი გვართა ზენათა,
ძნელად სათქმელი, საჭირო გამოსაგები ენათა;
იგია საქმე საზეო, მომცემი აღმაფრენათა;
ვინცა ეცდების, თმობამცა ჰქონდა მრავალთა წყენათა.

მას ერთსა მიჯნურობასა ჭკვიანნი ვერ მიჰხვდებიან,
ენა დაშვრების, მსმენლისა ყურნიცა დავალდებიან;
ვთქვნე ხელობანი ქვენანი, რომელნი ხორცთა ჰხვდებიან;
მართ მასვე ჰბაძვენ, თუ ოდენ არ სიძვენ, შორით ბნდებიან.

No es poeta el que compone un verso o dos.
Sin razón se imagina el igual de los grandes aedos.
Uno o dos versos rimados sin pies ni cabeza le bastan,
y como un mulo encastillado repite “los míos son los mejores”.

Después viene el poeta que hace composiciones menores,
y que no sabe encontrar las palabras que atraviesan el corazón.
Yo lo igualo al joven cazador que porta un arco amenazante:
impotente ante el gran jabalí , hiere las pequeñas piezas.

El tercer tipo se aviene con los versos de bebida y banquete,
para reír y decir requiebros, buenos para la fiesta y la amistad.
Pueden agradar cuando están dichos con claridad.
Pero poeta es sólo el que es capaz de sostener un largo canto.

El poeta debe guardarse de despilfarrar palabras sin alma;
debe ser devoto de lo único que él considera digno de amor,
y emplear su talento y habilidad en glorificar el nombre de su bien amada.
Para ella sola debe cantar sus dulces versos rimados.

Escuchadlo todos y sabed: canto a aquélla a la que siempre canté.
En esto estriba toda mi gloria, y no siento vergüenza.
Ella es mi vida, es como una bella pantera despiadada;
secretamente, como un triunfo y una plegaria, pronuncio su nombre

Yo hablo del amor en su más alta forma, de naturaleza divina;
la elocuencia vacila cuando la lengua intenta hablar de tal amor.
Germen secreto, misterioso, nos eleva y nos precipita.
Un amante debe, sin embargo, aprender a soportar esta aflicción.

Encerrado en su propia esencia, este amor desafía la razón,
y la lengua se esfuerza en vano, aburrida de cansar el oído.
No hablo de las bajas pasiones que sufren los humanos:
intentan imitar al amor, pero sólo se desmayan de lejos.

ვეფხისტყაოსანი

El caballero en la piel de tigre


Example - example-example63-production კალიგრაფიული შრიფტი / Fuente caligráfica

მიჯნური შმაგსა გვიქვიან არაბულითა ენითა,
მით რომე შმაგობს მისისა ვერ-მიხვდომისა წყენითა;
ზოგთა აქვს საღმრთო სიახლე, დაშვრების აღმაფრენითა,
კვლა ზოგთა ქვე უც ბუნება კეკლუცთა ზედა ფრფენითა.

მიჯნურსა თვალად სიტურფე ჰმართებს მართ ვითა მზეობა,
სიბრძნე, სიუხვე, სიმდიდრე, სიყმე და მოცალეობა,
ენა, გონება, დათმობა, მძლეთა მებრძოლთა მძლეობა.
ვისცა ეს სრულად არა სჭირს, აკლია მიჯნურთ ზნეობა.

მიჯნურობა არის ტურფა, საცოდნელად ძნელი გვარი;
მიჯნურობა სხვა რამეა, არ სიძვისა დასადარი:
იგი სხვაა, სიძვა სხვაა, შუა უზის დიდი ზღვარი,
ნუვინ გაჰრევთ ერთმანერთსა, გესმას ჩემი ნაუბარი!

ხამს მიჯნური ხანიერი, არ მეძავი, ბილწი, მრუში,
რა მოჰშორდეს მოყვარესა, გაამრავლოს სულთქმა, უში,
გული ერთსა დააჯეროს, კუშტი მიჰხვდეს, თუნდა ქუში;
მძულს უგულო სიყვარული, ხვევნა, კოცნა, მტლაში-მტლუში.

ამა საქმესა მიჯნური ნუ უხმობს მიჯნურობასა:
დღეს ერთი უნდეს, ხვალე სხვა, სთმობდეს გაყრისა თმობასა;
ესე მღერასა ბედითსა ჰგავს, ვაჟთა ყმაწვილობასა.
კარგი მიჯნური იგია, ვინ იქმს სოფლისა თმობასა.

არს პირველი მიჯნურობა არ-დაჩენა ჭირთა, მალვა,
თავის-წინა იგონებდეს, ნიადაგმცა ჰქონდა ხალვა,
შორით ბნედა, შორით კვდომა, შორით დაგვა, შორით ალვა,
დათმოს წყრომა მოყვრისაგან, მისი ჰქონდეს შიში, კრძალვა.

ხამს, თავისსა ხვაშიადსა არვისთანა ამჟღავნებდეს,
არ ბედითად “ჰაჲ-ჰაჲ”-ს ზმიდეს, მოყვარესა აყივნებდეს,
არსით აჩნდეს მიჯნურობა, არასადა იფერებდეს,
მისთვის ჭირი ლხინად უჩნდეს, მისთვის ცეცხლსა მოიდებდეს.

“Midjnur” designa en lengua árabe al amante que ha perdido la razón,
al amante sin cordura, loco de una persecución sin esperanza.
Algunos, fatigados de tan largo vuelo, buscan la clemencia divina;
otros, de corazón más bajo, van a mariposear de dama en dama.

El midjnur debe ser como un sol de espléndida belleza;
sabiduría, riqueza, generosidad, juventud y solaz son sus virtudes.
Adornado debe estar de paciencia y victorias en el combate, de inteligencia y lengua elocuente.
Si no posee estas virtudes, no es un verdadero amante.

El arte del amor es tierna cosa, un arte difícil de saber.
El amor no es el deseo, uno y otro no pueden compararse;
son tan diferentes que el cosmos entero los separa.
Guardaos de confundirlos, creedme lo que os digo.

El que ama debe ser constante, no frívolo, impuro y vil.
Cuando se aleja de su amada, se lamenta de su dolor.
Guarda su corazón para una sola, incluso si ella es cruel y esquiva.
Detesto el amor sin corazón y el beso que sólo es ruido.

Que el midjnur no diga que ama, cuando su deseo
sigue un día a una y a otra mañana, y luego las deja sin pesar.
Este juego de amor y de azar es un entretenimiento de adolescentes.
Sólo el que puede soportar el sufrimiento es un verdadero amante.

El amante verdadero guarda para sí su tormento;
lo evoca en el secreto, busca siempre la soledad;
de lejos sueña y muere, de lejos arde en viva llama.
Guarda los desdenes de su rey y se muestra temeroso de ella.

Que disimule su secreto y oculte a los otros su querella;
que se guarde de suspirar pronunciando el nombre de la amada;
que su loco amor quede como un misterio que en ninguna parte se desvela;
que le sea gozoso sufrir en las brasas del amor donde se quema.

ვეფხისტყაოსანი

El caballero en la piel de tigre


Example - example-example63-production კალიგრაფიული შრიფტი / Fuente caligráfica

მას უშმაგო ვით მიენდოს, ვინ მოყვარე გაამჩივნოს?
ამის მეტი რამცა ირგო: მას ავნოს და თვითცა ივნოს.
რათამე-ღა ასახელოს, რა სიტყვითა მოაყივნოს?
რა ჰგავა, თუ მოყვარესა კაცმან გული არ ატკივნოს!

მიკვირს, კაცი რად იფერებს საყვარლისა სიყვარულსა:
ვინცა უყვარს, რად აყივნებს მისთვის მკვდარი მისთვის წყლულსა?
თუ არ უყვარს, რად არა სძულს? რად აყივნებს, რაც არ სძულსა?!
ავსა კაცსა ავი სიტყვა ურჩევნია სულსა, გულსა.

თუ მოყვარე მოყვრისათვის ტირს, ტირილსა ემართლების;
სიარული, მარტოობა ჰშვენის, გაჭრად დაეთვლების.
იგონებდეს, მისგან კიდე ნურად ოდეს მოეცლების,
არ დააჩნდეს მიჯნურობა, სჯობს, თუ კაცთა ეახლების.

¿Puede el sabio estimar a quien desvela su amor?
Perjudica a su amada tanto como a sí mismo.
¿Cómo puede ensalzarla si la ofende con sus palabras?
¡Afortunado aquel que no hiere el corazón de su bien amada!

Me sorprende el hombre que se vanagloria del amor de su dama.
¿Por qué ofender a aquélla por cuyo amor se muere?
Si ya no la ama, ¿por qué deberá proclamar su odio?
El malvado ama las palabras venenosas más que el alma o el corazón.

Y yo, a quien todos conocéis cantando a aquella que he cantado,
hago mi título de gloria uniéndome a su nombre.
Despiadada como un tigre, ella es mi vida y mi estrella.
Canto y celebro su nombre, y luego lo cubro con un velo.

Seiten: 1 2 3 4 5
Deutsch