მე, რუსთველი ხელობითა, ვიქმ საქმესა ამა დარი:
ვის ჰმორჩილობს ჯარი სპათა, მისთვის ვხელობ, მისთვის მკვდარი;
დავუძლურდი, მიჯნურთათვის კვლა წამალი არსით არი,
ანუ მომცეს განკურნება, ანუ მიწა მე სამარი.

ესე ამბავი სპარსული, ქართულად ნათარგმანები,
ვით მარგალიტი ობოლი, ხელით-ხელ საგოგმანები,
ვპოვე და ლექსად გარდავთქვი, საქმე ვქმენ საჭოჭმანები,
ჩემმან ხელ-მქმნელმან დამმართოს ლაღმან და ლამაზმან ნები.

თვალთა, მისგან უნათლოთა, ენატრამცა ახლად ჩენა;
აჰა, გული გამიჯნურდა, მიჰხვდომია ველთა რბენა!
მიაჯეთ ვინ, ხორცთა დაწვა კმარის, მისცეს სულთა ლხენა.
სამთა ფერთა საქებელთა ლამის ლექსთა უნდა ვლენა.

რაცა ვის რა ბედმან მისცეს, დასჯერდეს და მას უბნობდეს:
მუშა მიწყივ მუშაკობდეს, მეომარი გულოვნობდეს;
კვლა მიჯნურსა მიჯნურობა უყვარდეს და გამოსცნობდეს,
არცა ვისგან დაიწუნოს, არცა სხვასა უწუნობდეს.

შაირობა პირველადვე სიბრძნისაა ერთი დარგი,
– საღმრთო, საღმრთოდ გასაგონი, მსმენელთათვის დიდი მარგი,
კვლა აქაცა ეამების, ვინცა ისმენს კაცი ვარგი;
გრძელი სიტყვა მოკლედ ითქმის, შაირია ამად კარგი.

ვითა ცხენსა შარა გრძელი და გამოსცდის დიდი რბევა,
მობურთალსა – მოედანი, მართლად ცემა, მარჯვედ ქნევა,
მართ აგრევე მელექსესა – საუბართა ტკბილთა ფრქვევა.
რა მისჭირდეს საუბარი და დაუწყოს ლექსმან ლევა,

მაშინღა ნახეთ მელექსე და მისი მოშაირობა,
რა ვეღარ მიჰხვდეს ქართულსა, დაუწყოს ლექსმან ძვირობა,
არ შეამოკლოს ქართული, არა ქმნას სიტყვა-მცირობა,
ხელ-მარჯვედ სცემდეს ჩოგანსა, იხმაროს დიდი გმირობა.

Ich, Rusthweli, ein Beseßner, setz der Töne Satz mit Kunst:
Herrscherin der großen Heere, sieh den Wahnwitz meiner Brunst!
Ich vergeh, und keine Heilung bannt den giftig-süßen Dunst.
Laß dem Grabe mich geweiht sein oder heile mich durch Gunst!

In georgischer Wiedergabe fand ich unter Persiens Sagen
dieser Perle sanft durch unsre Hände rollendes Behagen.
Hab sie in gediegne Verse ohne Tadel übertragen,
daß der Schönen sie gefiele, die die Wunde mir geschlagen.

Seht, mein Blick, den sie geblendet, wünscht sich neu von ihr erhellt.
Keine Rettung dem Entflammten, flieht er auch ins ferne Feld.
Wer erbarmt sich, mir die Seele rettend, da mein Leib zerfällt!
Dreier Edlen Heldentugend trag mein Vers in alle Welt!

Jedermann soll drein sich fügen, was das Schicksal ihm bescheide.
Schaffender, dein Werk laß taugen! Krieger, tüchtig sei im Streite!
Liebender, bleib immer glühend, treu bleib deinem innern Eide.
Tu auch andern nichts zuleide, daß man dir kein Leid bereite.

Seit jeher ein Zweig der echten Weisheit ist die Poesie.
Himmelsgabe, ward zur Labe dem Gehör der Menschen sie,
die auch irdischem Verstehen Hochgenüsse reich verlieh.
Verse lobt man, drin die Rede zu gerafftem Spruch gedieh.

Wie man eines Trabers Kräfte an der langen Strecke mißt,
wie beim Ballspiel auf dem Rundplatz Sieg den sichern Wurf erliest,
so des Dichters Kunst im langen Wellengang der Verse fließt,
wo er, neu und weit ausholend, immer unerschöpflich ist.

Seht den Meister: wenn die Verse einmal strauchelnd ihm erschlaffen,
müht er sich, die Muttersprache in erneutem Griff zu raffen;
seiner Worte Gang erlahmt nicht, hartem Ringen gleicht sein Schaffen;
schlags verjüngt er sich zum Helden, übt die Schwungkraft seiner Waffen.

მოშაირე არა ჰქვიან, თუ ვინმე თქვას ერთი, ორი;
თავი ყოლა ნუ ჰგონია მელექსეთა კარგთა სწორი;
განაღა თქვას ერთი, ორი, უმსგავსო და შორი-შორი,
მაგრა იტყვის: ” ჩემი სჯობსო”, უცილობლობს ვითა ჯორი.

მეორე ლექსი ცოტაი, ნაწილი მოშაირეთა,
არ ძალ-უც სრულ-ქმნა სიტყვათა, გულისა გასაგმირეთა,
ვამსგავსე მშვილდი ბედითი ყმაწვილთა მონადირეთა:
დიდსა ვერ მოჰკლვენ, ხელად აქვს ხოცა ნადირთა მცირეთა.

მესამე ლექსი კარგი არს სანადიმოდ, სამღერელად,
სააშიკოდ, სალაღობოდ, ამხანაგთა სათრეველად;
ჩვენ მათიცა გვეამების, რაცა ოდენ თქვან ნათელად.
მოშაირე არა ჰქვიან, ვერას იტყვის ვინცა გრძელად.

ხამს, მელექსე ნაჭირვებსა მისსა ცუდად არ აბრკმობდეს,
ერთი უჩნდეს სამიჯნურო, ერთსა ვისმე აშიკობდეს,
ყოვლსა მისთვის ხელოვნობდეს, მას აქებდეს, მას ამკობდეს,
მისგან კიდე ნურა უნდა, მისთვის ენა მუსიკობდეს.

ჩემი აწ ცანით ყოველმან, მას ვაქებ, ვინცა მიქია;
ესე მიჩს დიდად სახელად, არ თავი გამიქიქია!
იგია ჩემი სიცოცხლე, უწყალო ვითა ჯიქია;
მისი სახელი შეფარვით ქვემორე მითქვამს, მიქია.

ვთქვა მიჯნურობა პირველი და ტომი გვართა ზენათა,
ძნელად სათქმელი, საჭირო გამოსაგები ენათა;
იგია საქმე საზეო, მომცემი აღმაფრენათა;
ვინცა ეცდების, თმობამცა ჰქონდა მრავალთა წყენათა.

მას ერთსა მიჯნურობასა ჭკვიანნი ვერ მიჰხვდებიან,
ენა დაშვრების, მსმენლისა ყურნიცა დავალდებიან;
ვთქვნე ხელობანი ქვენანი, რომელნი ხორცთა ჰხვდებიან;
მართ მასვე ჰბაძვენ, თუ ოდენ არ სიძვენ, შორით ბნდებიან.

Kein Poet ist, wer nur einmal, zweimal Zufalls-Verse flicht.
Soll sich keinen Dichter wähnen. Meisterschaft, hier wohnt sie nicht.
Mögen sich auch Zeilen reimen, geben sie doch kein Gedicht,
ob der Stümper maultierstörrisch auch von höchster Wortkunst spricht.

Dann gibt’s Reimer mit gestutzten Zeilen, nur für nahe Ziele.
Nicht zu Herzen geht ihr Vers uns, kein Stilett sind ihre Stile.
Sie sind gleich dem jungen Jäger, der da jagte bloß zum Spiele;
dem, statt Großwild zu erlegen, nur die Wachteljagd gefiele.

Verse gibt’s von dritter Art noch: Knüttelreime, Scherzgesänge,
Trinksprüch und verliebte Schwänke, witzig-scharfe Wortgepränge.
Ja, auch sie sind recht ergötzlich, formen klar sich ihre Klänge.
Doch kein Dichter ist, wer niemals Werke großen Wurfs bezwänge.

Nicht vergeuden soll der Dichter seines Meistersanges Töne.
Eine nur soll er vergöttern: seine tiefersehnte Schöne.
Kunstreich soll er sie besingen, ob er auch im Feuer stöhne,
Wohllaut schaffend nicht erwarten, daß ein andrer Lohn ihn kröne.

Wißt denn: Einer und derselben dient mein Minnesang, mein treuer.
Stolz auf ihren Namen, heg ich sein Geheimnis hoch und teuer.
Grausam ist sie, doch mein Fühlen trotzt der Prüfung wie dem Feuer.
Dieser Sang sei ihr gewidmet, daß er ihren Glanz erneuer.

Jene Liebe, jener Urtrieb, zur Vollendung hochgetrieben,
den ich singen will und sagen, bleibt unsäglich, unbeschrieben.
Wirkt sie auch beflügelnd, jene Kraft, hingebungsvoll zu lieben
ist doch keinem, der sie kannte, grimmes Leid erspart geblieben.

Ja, der Liebe heimlich Wesen übersteigt die Kraft des Weisen.
Müde würden Mund und Ohren, wenn es gälte, sie zu preisen.
Ich besang bloß Sinnestriebe und die Schönheit ihrer Weisen,
die nicht lüstern schweifen, sondern sehnsuchtsvoll nach oben weisen.

მიჯნური შმაგსა გვიქვიან არაბულითა ენითა,
მით რომე შმაგობს მისისა ვერ-მიხვდომისა წყენითა;
ზოგთა აქვს საღმრთო სიახლე, დაშვრების აღმაფრენითა,
კვლა ზოგთა ქვე უც ბუნება კეკლუცთა ზედა ფრფენითა.

მიჯნურსა თვალად სიტურფე ჰმართებს მართ ვითა მზეობა,
სიბრძნე, სიუხვე, სიმდიდრე, სიყმე და მოცალეობა,
ენა, გონება, დათმობა, მძლეთა მებრძოლთა მძლეობა.
ვისცა ეს სრულად არა სჭირს, აკლია მიჯნურთ ზნეობა.

მიჯნურობა არის ტურფა, საცოდნელად ძნელი გვარი;
მიჯნურობა სხვა რამეა, არ სიძვისა დასადარი:
იგი სხვაა, სიძვა სხვაა, შუა უზის დიდი ზღვარი,
ნუვინ გაჰრევთ ერთმანერთსა, გესმას ჩემი ნაუბარი!

ხამს მიჯნური ხანიერი, არ მეძავი, ბილწი, მრუში,
რა მოჰშორდეს მოყვარესა, გაამრავლოს სულთქმა, უში,
გული ერთსა დააჯეროს, კუშტი მიჰხვდეს, თუნდა ქუში;
მძულს უგულო სიყვარული, ხვევნა, კოცნა, მტლაში-მტლუში.

ამა საქმესა მიჯნური ნუ უხმობს მიჯნურობასა:
დღეს ერთი უნდეს, ხვალე სხვა, სთმობდეს გაყრისა თმობასა;
ესე მღერასა ბედითსა ჰგავს, ვაჟთა ყმაწვილობასა.
კარგი მიჯნური იგია, ვინ იქმს სოფლისა თმობასა.

არს პირველი მიჯნურობა არ-დაჩენა ჭირთა, მალვა,
თავის-წინა იგონებდეს, ნიადაგმცა ჰქონდა ხალვა,
შორით ბნედა, შორით კვდომა, შორით დაგვა, შორით ალვა,
დათმოს წყრომა მოყვრისაგან, მისი ჰქონდეს შიში, კრძალვა.

ხამს, თავისსა ხვაშიადსა არვისთანა ამჟღავნებდეს,
არ ბედითად “ჰაჲ-ჰაჲ”-ს ზმიდეს, მოყვარესა აყივნებდეს,
არსით აჩნდეს მიჯნურობა, არასადა იფერებდეს,
მისთვის ჭირი ლხინად უჩნდეს, მისთვის ცეცხლსა მოიდებდეს.

Auf arabisch nennt man jenen, der da liebt, den Liebestollen;
denn es rast, wer liebt, beim Abschied von der einzig Wundervollen.
Mancher hat in brünstiger Andacht Himmelshuld erflehen wollen,
mancher will in niedrer Buhlschaft seine Gunst den Weibern zollen.

Doch der wahrhaft Liebestolle ist ein Ritter, sonnengleich,
weise, gütig und gesammelt, im Gemüt freigebig-weich,
klug, beredt; wo Starke ringen, fühlt er sich in seinem Reich.
Nimmer kommt, wem all dies abgeht, einem Liebestollen gleich.

Dieser hohen Minne Schönheit zu erfassen ist gar schwierig.
Anders ist sie als die Wollust, ungemein und unbegierig,
eine Welt trennt sie vom Laster, das nur eitel ist und irrig.
Nicht sind beide zu verwechseln, glaubt mir, dies bezeuge hier ich.

Abhold bleibt dem Rausch der Sinne, wer der Minne sich ergibt.
Seufzend geht er von der Schwelle jener Einzigen, die er liebt.
Ihr allein bleibt er ergeben, ob sie ihn auch oft betrübt.
Greulich sind mir laue Küsse, die man lieblos tändelnd übt.

Nimmer wird der Liebestolle jenem leicht Vernarrten gleichen,
der bald einer, bald der andern spendet seiner Neigung Zeichen.
Solch zerstreute Liebeleien ähneln losen Jugendstreichen.
Liebestoll ist, wer nicht zögert, auch dem Tod die Hand zu reichen.

Erste Pflicht der Minne: Schweigen. Stirb und sprich kein Sterbenswort.
Heg in dir das Bild der Liebsten sehnsuchtsvoll als teuern Hort.
Pein der Trennung, trag sie glühend, ohne daß dein Herz verdorrt.
Zürnt die Schöne, so verzeih ihr, dulde huldvoll immerfort.

Pflicht der Minne: schweigsam trage auch die Qual und auch den Gram.
Nie verletz durch lautes Seufzen vor der Welt der Liebsten Scham.
Nie verrate die Betörung, die dich selig überkam.
Flammend leide für die eine, die dem Leid den Stachel nahm.