მიმნდონი საწუთროსანი მისთა ნივთთაგან რჩებიან,
იშვებენ, მაგრა უმუხთლოდ ბოლოდ ვერ მოურჩებიან;
ვაქებ ჭკუასა ბრძენთასა, რომელნი ეურჩებიან.
ისმენდი ჩემთა ამბავთა, თუ სულნი შე-ღა-მრჩებიან.

დურაჯნი მივსცენ, გავიღე სხვა ვერა გზაღა თავისა,
დავეცი, დავბნდი, წამიხდა ძალი მხართა და მკლავისა,
რა სულად მოვე, შემესმა ხმა ტირილისა და ვისა:
გარე მომრტყმოდა ჯალაბი, ვითა ჩამსხდომი ნავისა.

შიგან ვწევ დიდთა დარბაზთა ტურფითა საგებელითა,
ზედ დამტიროდეს მეფენი ცრემლითა უშრობელითა,
პირსა იხოკდეს ხელითა, ღაწვისა გამპობელითა,
მუყრნი მოასხნეს, სენითა მთქვეს გამაბელზებელითა.

მე რა მნახა თვალ-ახმული, მეფე ყელსა მომეხვია,
ცრემლით მითხრა: “შვილო, შვილო, ცოცხალ ხარ-ღა? სიტყვა თქვია!”
მე პასუხი ვერა გავეც, ვითა შმაგი შევკრთი დია,
კვლა დავეცი დაბნედილი, გულსა სისხლი გარდმეთხია.

სრულნი მუყრნი და მულიმნი მე გარე შემომცვიდიან;
მათ ხელთა ჰქონდა მუსაფი, ყოველნი იკითხვიდიან;
მტერ-დაცემული ვეგონე, არ ვიცი, რას სჩმახვიდიან.
სამ დღემდის ვიყავ უსულო, ცეცხლნი უშრეტნი მწვიდიან.

აქიმნიცა იკვირვებდეს: “ესე სენი რაგვარია?
სამკურნალო არა სჭირს რა, სევდა რამე შემოჰყრია”.
ზოგჯერ შმაგად წამოვიჭრი, სიტყვა მცთარი წამერია.
დედოფალი ზღვასა შეიქმს, მას რომ ცრემლი დაუღვრია.

“სამსა დღესა დარბაზს ვიყავ არ ცოცხალი, არცა მკვდარი;
მერმე ცნობა მომივიდა, მივჰხვდი რასმე მიუმხვდარი;
ვთქვი, თუ: “ჰაჲ-ჰაჲ, რას შიგან ვარ მე სიცოცხლე-გარდამხდარი!”
თმობა ვსთხოვე შემოქმედსა, ვჰკადრე სიტყვა სამუდარი.

“Chi a sorte si affida ne coglie i frutti più succosi e lieto
campa, ma di suo capriccio non è alla fine immune. Quindi
apprezzo la prudenza dei saggi che muro le fan contro.
Ma se il fato m’è benigno, dico il resto di mia storia.

“Asmàth prese gli uccelli senza ch’io movessi un dito, ché
m’avevano forze disertato inerti membra. Svenni e caddi.
Fui da pianti e lai ridesto. Mi eran intorno i famuli,
come intorno si sta a chi s’imbarchi per remoti lidi.

“Me steso su ricca ottomana in vasta alcoba bagnavan
d’infrenate lacrime i sovrani, che fino al sangue
si straziavano le guance. Dietro sedevano i dottori,
intenti a discettar che opra del Maligno era il mio male.

“Come rivide luce nel mio sguardo, mi cinse il collo
Di’ una sola parola!’ Non fui da tanto ma trasalii come un
Di’ una sola parola!’ Non fui da tanto ma trasalii come un
pazzo e ancora svenni, mentre il sangue ribolliva in petto.

“Da ogni parte mi tenevan d’occhio tutti i medici e muezzin,
fossi dal demonio, o di cos’altro ignoro. Fui per tre giorni
fossi dal demonio, o di cos’altro ignoro. Fui per tre giorni
d’inesausta, amorosa passion vittima esangue.

“Perplessi i medici: ‘Che morbo è questo, a cui non v’ha rimedio?
Catatonìa? Forse, sì e no, va be’, però ….’ Saltavo su
talora a blaterar fuori di senno come un folle.
Di sue lacrime potea colmare un mare la regina.

“Tre dì rimasi nel palazzo, non so dir se vivo o morto.
Poi mi riede il senno, e meditando su quegli eventi: ‘Ahimé,’
-gemetti- ‘com’è ora disperato l’esser mio!’ Implorai
forza al Creatore, temerario levando una preghiera.

ვთქვი, თუ: “ღმერთო, ნუ გამწირავ, აჯა ჩემი შეისმინე,
მომეც ძალი დათმობისა, ცოტად ვითა აღმადგინე,
აქა ყოფა გამამჟღავნებს, სახლსა ჩემსა მიმაწვინე!”
მანვე ქმნა და მო-რე-ვჯობდი, გული წყლული გავარკინე.

ზე წამოვჯე. მეფისაგან კაცი დია მოვიდოდა.
ახარებდეს: “წამოჯდაო”, დედოფალი გამორბოდა;
მეფე მორბის თავ-შიშველი, არ იცოდა, რას იქმოდა,
იგი ღმერთსა ადიდებდა, სხვა ყველაი უჩუმოდა.

იქით და აქათ მომისხდეს, მახვრიტეს სახვრეტელია;
მე მოვახსენე: “პატრონო, გული აწ უფრო მრთელია;
ცხენსა შეჯდომა მწადიან, ვნახნე წყალნი და ველია”.
ცხენი მომგვარეს, შე-ცა-ვჯე, მეფე ჩემ თანა მვლელია.

გამოვედით, მოვიარეთ მოედანს და წყლისა პირსა;
ჩემსა მივე, დავაბრუნვე, მეფე მომყვა სახლთა ძირსა.
შინა მივე, უარ გავხე, სხვა დამერთო ჭირი ჭირსა;
ვთქვი, თუ: “მოვკვდე, ბედი ჩემი ამის მეტსა არას ღირსა”.

ზაფრანის ფერად შეცვალა ბროლი ცრემლისა ბანამან,
გული უფრორე დამიჭრა ათიათასმან დანამან.
საწოლის მეკრე შემოდგა, მოლარე გაიყვანა მან;
ვთქვი, თუ: “რა იცის ამბავი, ნეტარ, ან იმან, ან ამან?”

“მონააო ასმათისი”. -” რა იცისო?”, ვარქვი, ვჰკითხე.
შემოვიდა, სააშიკო წიგნი მომცა, წავიკითხე;
გამიკვირდა, სხვად ვითამცა ვქმენ გულისა მწველთა სითხე?
მისგან ეჭვი არა მქონდა, სევდად მაწვა გულსა მით ხე.

მე გამიკვირდა: “სით ვუყვარ, ანუ ვით მკადრებს თხრობასა?
მიუყოლობა არ ვარგ-ა, დამწამებს უზრახობასა,
ჩემგან იმედსა გარდასწყვედს, მერმე დამიწყებს გმობასა”.
დავწერე, რაცა პასუხად ჰმართებდა აშიკობასა.

“‘Non lasciarmi, buon Dio, e le mie labbra ascolta. Dammi
tempra a sopportare e vigore quanto basta perché torni
a casa, ché se qui resto si scopre il mio segreto.’
Mi esaudì e sanò, e il cuor ferito mi divenne acciaio.

“Sedutti sul letto. Molti inviati del re gli dissero
la buona nuova: ‘Si regge!’ Accorse affannata la regina
e accorse il re che, senza cura d’avere nudo il capo,
rese a Dio grazie nel religioso silenzio degli astanti.

“Mi seddettero a lato. Sorseggiai del brodo e quindi: ‘Sire,’
-dissi- ‘sono già in forze. Non vedo l’ora di salire in
sella e godere al galoppo fiumi e campi.’ Ratti
portarono un cavallo; un balzo in groppa e via con il sovrano!

“Giunsi a casa passando per la piazza e il greto del torrente.
Salutato il re che mi era stato sempre scorta, varcai
la soglia e fu di prima peggio, ché a duol pena s’aggiunse
tal che dissi:’Poss’io morir!, cos’altro se serbarmi sorte?’

“Un rivo di lacrime cambiò del viso mio il cristallo in
zafferano, e diecimila lame fero il mio cuore a pezzi.
Giunse il custode a parlottar col maggiordomo, ed io mi chiesi
qual messaggio avessero a scambiarsi l’un con l’altro.

“C’è lo schiavo di Asmàth.’ A che dirci? Fa che venga e parli.’
Entrò e mi porse una lettera d’amore. La lessi e seppi,
incredulo ed ignaro, d’aver acceso il cuor d’un’altra
donna. Tanto bastò a farmi pensieroso e mesto.

“Mi chiesi il perché di quell’amore e come ardisse Asmàth a
dichiararlo. Ma siccome a niun giova disdegno; e se offesa
dal mio silenzio potea disistimarmi e biasimarmi,
risposì come a cotal missiva esige la creanza.

დღენი გამოხდეს, მე გული უფრორე დამწვეს კვლავ ალთა,
ვეღარ ვუჭვრეტდი ლაშქართა, მინდორს თამაშად მავალთა;
დარბაზს ვერ მივე; მკურნალთა დაიწყეს მოსლვა მრავალთა,
მაშინ დავიწყე გარდახდა სოფლისა ლხინთა და ვალთა.

“მათ ვერა მარგეს, მე გულსა ბინდი დამეცა ბნელისა,
სხვამან ვერავინ შემატყვა დება ცეცხლისა ცხელისა;
სისხლი დამწამეს; მეფემან ბრძანა გახსნევა ხელისა.
გავიხსენ ფარვად პატიჟთა, არვისგან საეჭველისა.

ხელ-გახსნილი, სევდიანი, საწოლს ვიყავ თავის წინა;
ჩემი მონა შემოვიდა, შევხედე, თუ თქვას: რა მინა.
მონააო ასმათისი. შემოყვანა ვუთხარ შინა.
გულსა შინა დავუზრახე: “რა მპოვაო, ანუ ვინ-ა?!”

მონამან წიგნი მომართვა, მე წავიკითხე ნებასა;
წიგნსა შევატყევ, ლამოდა შეყრისა მოსწრაფებასა;
პასუხად გავეც: “ჟამია, მართალ ხარ გაკვირვებასა;
მოვალ, თუ მიხმობ, მე ნუ მეჭვ მოსლვისა დაზარებასა”.

გულსა ვარქვი, თუ: “ლახვარნი ეგრე ვით დაგაღონებენ?
ამირბარი ვარ, ხელმწიფე, სრულნი ინდონი მმონებენ;
აზრად შეიქმან, საქმესა ათასჯერ შეაწონებენ,
თუ შეიგებენ, მე მათთა არეთა არ მარონებენ”.

კაცი მოვიდა მეფისა: “სწადსო ამბისა სმინება”.
მოყვანა ვუთხარ; ებრძანა: “ქმნაცა სისხლისა დინება?”
მე ვჰკადრე: “ხელი გავიხსენ, დამიწყო მოჯობინება,
წინაშე მოვალ, ამისთვის კვლა უფრო მმართებს ლხინება”.

დარბაზს მივე. მეფე ბრძანებს: “ამის მეტსა ნუ იქმ აბა!”
ცხენსა შემსვა უკაპარჭო, წელთა არა არ შემაბა,
შეჯდა, ქორნი მოუტივნა, დურაჯები დაინაბა,
მშვილდოსანნი გასაგანნა, იტყოდიან: “შაბაშ, შაბა!”

“Più passavan i giorno, più m’ardeva il fuoco in petto.
Trascuravo i guerrieri che incrociavan l’armi nell’arena
e disertavo corte. Cominciaron allora ad arrivar
medici a frotte, e io a pagare il prezzo dei piaceri al fato.

“A nulla valsero quei luminari, e notturna penombra
scese su di me. Nessun s’accorse ch’era il mio male un mal
d’amore, e se la presero col sangue. Ordinò il re un salasso.
Per non tradire il mio segreto morbo, porsi il braccio e tacqui.

“Finito ch’ebber di spillare il sangue rimasi a letto
solo e triste. Venne il mio servo ed io l’interrogai con gli occhi.
‘C’è lo schiavo di Asmàth’, rispose. Mi chiesi per chi m’avesse
o per che cosa quell’ancella preso, ma lo feci entrare.

“Porse un biglietto che lessi senza fretta. Fretta e ansia
aveva invece lei di correre da me. Scrissi in risposta:
‘Giunta è l’ora, e non hai torto se ne sei sorpresa. Che a venir
sia tu oppure io, non temermi al nostro incontro pigro.’

“Dissi meco: ‘Perché si t’affliggono siffatti crucci? Io
son amirbàr e re, e tutti mi son sudditi gli Indiani.
Se di mio duol li coglie dubbio, faranno d’un macigno un
monte, ne più potrò rendermi a loro se n’avran certezza.’

“A chieder mie notizie giunse un messo del re. Lo feci entrar.
Cocciuto il sovrano pel salasso nuovo, gli feci dir
che il braccio m’era esangue, che stavo meglio e sarei presto
tornato in sua presenza per goderne rinnovata gioia.

“Così feci e il re: ‘Bene’ -mi disse- ‘e che ‘l mal non si ripeta!’
M’ordinò poi senza faretra in sella, né mi cinse d’armi i
lombi. Montato anch’egli, fece liberare i falchi in volo alle
pavide pernici, mentre plaudivan gli schierati arcieri.

შინა დავსხედით ნადიმად მას დღესა მინდორს რებულნი;
მომღერალნი და მუტრიბნი არ იყვნეს სულ-დაღებულნი;
მეფემან გასცნა მრავალნი თვალნი, ღარიბად ქებულნი.
აუვსებელნი არ დარჩეს მას დღესა მათნი ხლებულნი.

ვეცდებოდი, არა მცალდა სევდისაგან თავის კრძალვად;
ვიგონებდი, ცეცხლი უფრო მედებოდა გულსა ალვად;
ჩემნი სწორნი წავიტანენ, ჩემსა დავჯე, მთქვიან ალვად,
შევქმენ სმა და ნადიმობა პატიჟთა და ჭირთა მალვად.

მოლარემან შინაურმან ყურსა მითხრა ნაუბარი:
ქალი ვინმე იკითხავსო: ინახვისა ამირბარი?”
ზეწარითა მოუხურავს პირი, ბრძენთა საქებარი”;
ვარქვი: “საწოლს წაიყვანე, ჩემგან არის ნახმობარი”.

ავდეგ, მსხდომნი ნადიმობად აემზადნეს ასაყრელად;
შადი ვუთხარ: ” ნუ ასდგებით, მოვალ ხანთა დაუზმელად”;
გამოვე და საწოლს შევე, მონა მოდგა კარსა მცველად.
გული მივეც თმობა-ქმნათა აუგისა საკრძალველად.

კარსა შევდეგ, ქალი წინა მომეგება, თაყვანის-მცა;
მითხრა: “მოსლვა თქვენს წინაშე კურთხეულ არს, ვინცა ღირსმც-ა!”
გამიკვირდა, მიჯნურისა თაყვანება ექმნა ვისმცა?
ვთქვი: “არ იცის აშიკობა; თუ-მც იცოდა, წყნარად ზისმცა”.

შევე, დავჯე ტახტსა ზედა; ქალი მოდგა ნოხთა პირსა,
ჩემსა ახლოს დასაჯდომლად თავი მისი არ აღირსა;
ვარქვი: “მანდა რად ჰზი შენ, თუ სიყვარული ჩემი გჭირსა?”
მან პასუხი არა მითხრა, ჩემთვის ჰგვანდა სიტყვა-ძვირსა.

მითხრა: “დღე ეგე სირცხვილად მედების გულსა ალობა:
გგონია ჩემგან წინაშე მაგისთვის მომავალობა,
მაგრა აწ მიდებს იმედსა შენგან ცდის არღა მალობა.
ამას თუ ღირს ვარ, ვერ ვიტყვი, მაკლია ღმრთისა წყალობა”.

“Quel di ci fu gran festa per chi aveva la pianura
corsa, e non ristetter muti cantori e menestrelli. Il re
distribuì sì tante gemme e di tal pregio, che non un
dei convitati lasciò la sala a mani vuote.

“Per fingere allegria feci di tutto senza pro, ch’era a lei
la mente fissa, e alta divampava la passione in petto.
Presi meco i più amici degli amici, che a mensa cantaron
lodi a chi nel dolce vino e svago annegava amaro fiele.

“Mi sussurò all’orrechio il maggiordomo che una donna
chiedeva all’armirbàr udienza, velato il volto
come piace ai saggi. Gli dissi di condurla alla mia alcova,
poiché io stesso l’aveva di ciò richiesta.

“Mi alzai, e chi sedeva a mensa si fece per uscire.
‘Fermatevi!’, -dissi- ‘non andate, sarò qui tra poco.’
Raggiunsi il talamo, sulla cui soglia era di guardia un servo,
e a partir disdoro feci all’animo mio d’aver coraggio.

“Indugiai alla porta, elei mi mosse incontro a dirmi ossequio:
‘Benedetta chi è degna comparirti innanzi!’ ‘Senti senti’
-dissi tra me- ‘quando mai sì si rivolge donna a ganzo?
E’ignara d’amor, ché se nol fosse staria seduta e cheta.’

“M’assisi sul sofà ma lei si rannicchiò sul bordo del
tappeto, tenendosi indegna del mio fianco sul cuscino.
‘Perché da me ti scosti,’ -chiesi- ‘se di mio amor deliri?’
Restò alquanto in silenzio, quasi a cercar parole adatte, e

“infine: ‘Sto giorno vede il mio cuor acceso di vergogna.
Tu pensi, vero?, ch’io sia venuta a te per quello scopo…
Nondimeno mi è conforto non averti a lungo atteso. Or,
ben degna inver di tal riguardo, a Dio ne rendo grazie.’