მე, რუსთველი ხელობითა, ვიქმ საქმესა ამა დარი:
ვის ჰმორჩილობს ჯარი სპათა, მისთვის ვხელობ, მისთვის მკვდარი;
დავუძლურდი, მიჯნურთათვის კვლა წამალი არსით არი,
ანუ მომცეს განკურნება, ანუ მიწა მე სამარი.

ესე ამბავი სპარსული, ქართულად ნათარგმანები,
ვით მარგალიტი ობოლი, ხელით-ხელ საგოგმანები,
ვპოვე და ლექსად გარდავთქვი, საქმე ვქმენ საჭოჭმანები,
ჩემმან ხელ-მქმნელმან დამმართოს ლაღმან და ლამაზმან ნები.

თვალთა, მისგან უნათლოთა, ენატრამცა ახლად ჩენა;
აჰა, გული გამიჯნურდა, მიჰხვდომია ველთა რბენა!
მიაჯეთ ვინ, ხორცთა დაწვა კმარის, მისცეს სულთა ლხენა.
სამთა ფერთა საქებელთა ლამის ლექსთა უნდა ვლენა.

რაცა ვის რა ბედმან მისცეს, დასჯერდეს და მას უბნობდეს:
მუშა მიწყივ მუშაკობდეს, მეომარი გულოვნობდეს;
კვლა მიჯნურსა მიჯნურობა უყვარდეს და გამოსცნობდეს,
არცა ვისგან დაიწუნოს, არცა სხვასა უწუნობდეს.

შაირობა პირველადვე სიბრძნისაა ერთი დარგი,
– საღმრთო, საღმრთოდ გასაგონი, მსმენელთათვის დიდი მარგი,
კვლა აქაცა ეამების, ვინცა ისმენს კაცი ვარგი;
გრძელი სიტყვა მოკლედ ითქმის, შაირია ამად კარგი.

ვითა ცხენსა შარა გრძელი და გამოსცდის დიდი რბევა,
მობურთალსა – მოედანი, მართლად ცემა, მარჯვედ ქნევა,
მართ აგრევე მელექსესა – საუბართა ტკბილთა ფრქვევა.
რა მისჭირდეს საუბარი და დაუწყოს ლექსმან ლევა,

მაშინღა ნახეთ მელექსე და მისი მოშაირობა,
რა ვეღარ მიჰხვდეს ქართულსა, დაუწყოს ლექსმან ძვირობა,
არ შეამოკლოს ქართული, არა ქმნას სიტყვა-მცირობა,
ხელ-მარჯვედ სცემდეს ჩოგანსა, იხმაროს დიდი გმირობა.

“Εψαλα ’γώ ό Ρουστβέλη τή στρατάρχισσα μέ θέρμη,
πού γ ι’ αυτήν πνοή μου σβήνει κι ή καρδιά μου είναι έρμη.
Καίομαι, όμως δέ βρίσκω στή ζωή παρηγοριά.
Γιάτρεψέ με, γιά στόν τάφο ας εύρώ τή λησμονιά.

Μιά ιστορία περσική γεωργιάνικα γραμμένη,
πού σάν τό μαργαριτάρι πρέπει νάναι φυλαγμένη,
ποίημα τήν έχω κάνει, κάνοντας μεγάλο κόπο,
πού μέτρέλλαν’ ή πανώρια, άς μέ κρίνει μ’ όποιο τρόπο.

Πού μέ τύφλωσε τά μάτια, νά τήν ξαναδώ ποθώ,
καίονται τά σωθικά μου καί τή μοίρα μου ρωτώ.
Ποιός μπορεΐ νά τήνε πείσει ν’ άρκεστεΐ στά βάσανά μου;
Τριών ήρώων ύμνου στίχοι βγαίνουνε άπ’ τήν καρδιά μου.

Άπ’ τήν τύχη τ ’ ό καθένας άς ειν’ εύχαριστημένος.
Άς έργάζετ’ ό έργάτης, άς εΐν’ ό μαχητής γενναίος.
Κι ό ερασιτέχνης πάλι τήν άγάπη του άς ψάλλει,
μήν κανέναν κατακρίνει, μήν τόν κατακρίνουν άλλοι.

Ή ποίηση ήταν πάντα ένας κλάδος τής σοφίας.
Τέρπουν τίς ψυχές οί ήχοι τής τερπνής της μελωδίας.
Πάντα ήδονή θά νιώσει, όποιος έκτιμάτά θεία,
τήν μακριά πολυλογία τήν καλλίν’ ή συντομία.

Όπως τ ’ άλογο τό κρίνει ή μακριά ταχυπορεία,
τό σφαιριστή ή σβελτάδα, τό χτύπημα στήν πλατεία,
τόν ποιητή ό μακρύς στίχος, πού μπορεΐ νά συντομεύει,
έάν μπερδεύονται τά λόγια καί ό στίχος του στερεύει.

Προσέξτε τοϋ ποιητή τή στιχοπλοκή, σάν τύχει
νά τοΰ κόβεται ό λόγος καί φτωχαίνουνε οί στίχοι.
Άν συντόμεψε τό λόγο κι άρχισε κοντολογία
κι άν μέ σβέλτο χτύπημά του παίρνει πάλι τά πρωτεία.

მოშაირე არა ჰქვიან, თუ ვინმე თქვას ერთი, ორი;
თავი ყოლა ნუ ჰგონია მელექსეთა კარგთა სწორი;
განაღა თქვას ერთი, ორი, უმსგავსო და შორი-შორი,
მაგრა იტყვის: ” ჩემი სჯობსო”, უცილობლობს ვითა ჯორი.

მეორე ლექსი ცოტაი, ნაწილი მოშაირეთა,
არ ძალ-უც სრულ-ქმნა სიტყვათა, გულისა გასაგმირეთა,
ვამსგავსე მშვილდი ბედითი ყმაწვილთა მონადირეთა:
დიდსა ვერ მოჰკლვენ, ხელად აქვს ხოცა ნადირთა მცირეთა.

მესამე ლექსი კარგი არს სანადიმოდ, სამღერელად,
სააშიკოდ, სალაღობოდ, ამხანაგთა სათრეველად;
ჩვენ მათიცა გვეამების, რაცა ოდენ თქვან ნათელად.
მოშაირე არა ჰქვიან, ვერას იტყვის ვინცა გრძელად.

ხამს, მელექსე ნაჭირვებსა მისსა ცუდად არ აბრკმობდეს,
ერთი უჩნდეს სამიჯნურო, ერთსა ვისმე აშიკობდეს,
ყოვლსა მისთვის ხელოვნობდეს, მას აქებდეს, მას ამკობდეს,
მისგან კიდე ნურა უნდა, მისთვის ენა მუსიკობდეს.

ჩემი აწ ცანით ყოველმან, მას ვაქებ, ვინცა მიქია;
ესე მიჩს დიდად სახელად, არ თავი გამიქიქია!
იგია ჩემი სიცოცხლე, უწყალო ვითა ჯიქია;
მისი სახელი შეფარვით ქვემორე მითქვამს, მიქია.

ვთქვა მიჯნურობა პირველი და ტომი გვართა ზენათა,
ძნელად სათქმელი, საჭირო გამოსაგები ენათა;
იგია საქმე საზეო, მომცემი აღმაფრენათა;
ვინცა ეცდების, თმობამცა ჰქონდა მრავალთა წყენათა.

მას ერთსა მიჯნურობასა ჭკვიანნი ვერ მიჰხვდებიან,
ენა დაშვრების, მსმენლისა ყურნიცა დავალდებიან;
ვთქვნე ხელობანი ქვენანი, რომელნი ხორცთა ჰხვდებიან;
მართ მასვე ჰბაძვენ, თუ ოდენ არ სიძვენ, შორით ბნდებიან.

Πρώτο: ποιητής δέν είναι όποιος έδεσε δυό στίχους,
καί ας μή λέγει: «Είμαι ποιητής μ’ όλους τούς τύπους».
Άλλος δένει μία – δυό δίχως νόημα προτάσεις,
κράζει μέ γάιδαρου πείσμα: «’Έχω ποιητή έκστάσεις!»

Δεύτερο: οί κουτσοί στίχοι στιχουργούς δείχνουν άτύχους,
πού καρδιές νά συγκινήσουν είν’ άνίκανοι μέ στίχους.
Μοιάζουν κυνηγούς άδέξιους μέ άστόχαστη βολή,
π’ άντίς σοβαρό κυνήγι προτιμούν ψιλό πουλί.

Τρίτο: είν’ άκόμα άλλοι γιά τραγούδια καί παιγνίδια,
γιά τά γλέντια, γιά τά κέφια καί γιά φιλικά άστεΐα.
Αύτοί μάς διασκεδάζουν, σάν καθάρια τραγουδάνε.
Μά γιά νά ’ναι ποιητάδες, πρέπει κατ’ τρανό νά φτιάχνε.

Δέ σκορπάει ό ποιητής τό έργο του στόν άέρα.
Μιά μόνην άγαπά κι έγκωμιάζει νύχτα μέρα.
Καί γ ι’ αύτή δημιουργεί, τή δοξάζει καί τήν ψάλλει,
καμιάν άλλη δέν ποθεί, γι’ αυτήν ή καρδιά του πάλλει.

Μάθετ’ όλοι ότι ψάλλω πάντ’ αύτήν πού τραγουδούσα,
τό θαρώ τιμή μεγάλη, πού γ ι’ αύτήνα άγρυπνοΰσα.
Αύτή είναι ή ζωή μου, άν καί άπονη τιγρίδα.
Τ ’ όνομά της κρυφολέγω, είν’ ή μόνη μου έλπίδα.

Γιά τήν πρώτη ψάλλω άγάπη, τήν ψηλή καί θεϊκή.
Πώς μπορώ νά τό ξηγήσω σέ μιά γλώσσα νοητή;
Πού ναι έννοια ούράνια, έννοια πού μ’ εξυψώνει,
όποιος θά τήν άπολάψει, ας μήν τόν φοβίζουν πόνοι.

Δέν μπορούν νά καταλάβουν κι οί σοφοί τά μυστικά της,
τούς άδυνατίζ’ ή γλώσσα καί κουφαίνονται τ ’ αύτιά τους.
Μά ή χαμερπή άγάπη, πού τή σάρκα έχει σκοπιά της,
κάπου τήν άγνή μιμείται σά δέν άσελγεΐ μακριά της.

მიჯნური შმაგსა გვიქვიან არაბულითა ენითა,
მით რომე შმაგობს მისისა ვერ-მიხვდომისა წყენითა;
ზოგთა აქვს საღმრთო სიახლე, დაშვრების აღმაფრენითა,
კვლა ზოგთა ქვე უც ბუნება კეკლუცთა ზედა ფრფენითა.

მიჯნურსა თვალად სიტურფე ჰმართებს მართ ვითა მზეობა,
სიბრძნე, სიუხვე, სიმდიდრე, სიყმე და მოცალეობა,
ენა, გონება, დათმობა, მძლეთა მებრძოლთა მძლეობა.
ვისცა ეს სრულად არა სჭირს, აკლია მიჯნურთ ზნეობა.

მიჯნურობა არის ტურფა, საცოდნელად ძნელი გვარი;
მიჯნურობა სხვა რამეა, არ სიძვისა დასადარი:
იგი სხვაა, სიძვა სხვაა, შუა უზის დიდი ზღვარი,
ნუვინ გაჰრევთ ერთმანერთსა, გესმას ჩემი ნაუბარი!

ხამს მიჯნური ხანიერი, არ მეძავი, ბილწი, მრუში,
რა მოჰშორდეს მოყვარესა, გაამრავლოს სულთქმა, უში,
გული ერთსა დააჯეროს, კუშტი მიჰხვდეს, თუნდა ქუში;
მძულს უგულო სიყვარული, ხვევნა, კოცნა, მტლაში-მტლუში.

ამა საქმესა მიჯნური ნუ უხმობს მიჯნურობასა:
დღეს ერთი უნდეს, ხვალე სხვა, სთმობდეს გაყრისა თმობასა;
ესე მღერასა ბედითსა ჰგავს, ვაჟთა ყმაწვილობასა.
კარგი მიჯნური იგია, ვინ იქმს სოფლისა თმობასა.

არს პირველი მიჯნურობა არ-დაჩენა ჭირთა, მალვა,
თავის-წინა იგონებდეს, ნიადაგმცა ჰქონდა ხალვა,
შორით ბნედა, შორით კვდომა, შორით დაგვა, შორით ალვა,
დათმოს წყრომა მოყვრისაგან, მისი ჰქონდეს შიში, კრძალვა.

ხამს, თავისსა ხვაშიადსა არვისთანა ამჟღავნებდეს,
არ ბედითად “ჰაჲ-ჰაჲ”-ს ზმიდეს, მოყვარესა აყივნებდეს,
არსით აჩნდეს მიჯნურობა, არასადა იფერებდეს,
მისთვის ჭირი ლხინად უჩნდეს, მისთვის ცეცხლსა მოიდებდეს.

Μιτζνούρη οί Άραβες λένε τόν τρελλό και μανιασμένο,
πού τρελλός άπό τή θλίψη, σάν τόν βλέπεις χωρισμένο.
Άλλος τό θεό σιμώνει κουρασμένος, πονεμένος,
άλλος μέ χυδαία φύση στις έταίρες ειν’ δεμένος.

Μά μιτζνούρης είν εκείνος πού τοΰ ήλιου έχει τή χάρη,
είναι πλούσιος, λεβέντης, άπλοχέρης, παλικάρι.
Εξυπνος, γλυκός στή γλώσσα, είναι τολμηρός στή μάχη.
Τί μιτζνούρης είν εκείνος, πού δλα αύτά δέν τάχεί;

Έρωτας, αίσθημα άγιο, μέ άγών’ άποκτημένο,
πού δέν μοιάζει, δέν ταιριάζει μ’ ένα πάθος κολασμένο.
Άλλο αυτός, άλλ’ άσελγία, άβυσσος τά ξεχωρίζει.
Μή συγχέετε τά δύο, ώς τό έπος μου τ ’ ορίζει.

Ό μιτζνούρης είν’ πιστός κι όχι άκλυτος, χαμένος.
Μακριά άπ’ τήν καλή του πάσχει, κλαίει άπελπισμένος.
Μόνο μιά ποθεί ή καρδιά του κι αυστηρή ή θυμωμένη.
Άψυχη, μισώ άγάπη κρύα καί φτιασιδωμένη.

Εχει λάθος όποιος λέγει πώς αύτό είναι άγάπη.
Τώρα μία, αύριο άλλη, δίχως πάθος καί μεράκι.
Αύτό παρομοιάζει μόνο μέ παιγνίδια καί βρωμιές
καί μιτζνούρης ειν’ εκείνος, πού νικάει τίς ορμές.

Ό μιτζνούρης, πρώτ’ άπ’ όλα κρύβει, δέ δείχνει δτι πονάει,
τήν καλή του καλεΐ πάντα, μοναξιά μόνο ζητάει.
Τόν μαραίνει ό χωρισμός της καί φλογίζεται καί λιώνει,
τό θυμό της ύποφέρει, τό πείσμα δέν τόν πληγώνει.

Ούτε δείχνει σέ κανένα στόν κόσμο τά βάσανά του,
δέ στενάζει όπου τύχει, σέβεται τόν έρωτά του.
Δέ διαλαλεΐ τήν αγάπη, δέν ανοίγει τήν καρδιά,
τοΰ είν’ ό καημός του γλέντι, γ ι’ αυτήν πέφτει στή φωτιά.